Od 1 października 2018 r. zgodnie z przepisem art. 174 ust. 2 ustawy z dnia 3 lipca 2018 r. – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z 2018 r., poz. 1669 z późn. zm.) uprawnienia jednostek organizacyjnych uczelni (wydziałów) do nadawania stopnia doktora lub doktora habilitowanego przyznane na podstawie przepisów dotychczasowych stały się uprawnieniami uczelni do nadawania stopnia doktora lub doktora habilitowanego.
Przepisy ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z 2018 r., poz. 1668 z późn. zm.; dalej: UPSWiN) zasadniczo zmieniły zasady nabywania i utraty uprawnień do nadawania stopni naukowych. Dotychczas nabycie uprawnień następowało w drodze postępowania administracyjnego prowadzonego przez Centralną Komisję ds. Stopni i Tytułów (a następnie Radę Doskonałości Naukowej) na wniosek zainteresowanego podmiotu. W aktualnie obowiązującym stanie prawnym zrezygnowano z takiego sposobu procedowania i wprowadzono bezpośrednie powiązanie uprawnień do nadawania stopni z kategorią naukową danej dyscypliny naukowej przyznawaną w ramach ewaluacji jakości działalności naukowej.
Uprawnienie do nadawania stopni mogą posiadać:
- uczelnie
- instytuty PAN
- instytuty badawcze
- instytuty międzynarodowe
- Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego
-
federacja podmiotów systemu szkolnictwa wyższego i nauki.
Jeżeli powyższe podmioty posiadają uprawnienia do nadawania stopnia doktora, to nazywa się je podmiotami doktoryzującymi. Jeżeli natomiast posiadają uprawnienia habilitacyjne, to w odniesieniu do tych postępowań nazywa się je podmiotami habilitującymi.
W zakresie uprawnień do nadawania stopni zmianie uległa także klasyfikacja dziedzin nauki i dyscyplin naukowych oraz dyscyplin artystycznych, której nowy kształt określa rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 11 października 2022 r. w sprawie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych oraz dyscyplin artystycznych (Dz.U. z 2022 r., poz. 2202). Jeżeli nadanie stopnia następuje po dniu 30 kwietnia 2019 r., to stopień nadaje się w dziedzinach lub dyscyplinach określonych w przepisach wyżej wymienionego rozporządzenia.
Po przeprowadzeniu ewaluacji jakości działalności naukowej uprawnienia do nadawania stopnia doktora oraz doktora habilitowanego w danej dyscyplinie posiadają jedynie te podmioty doktoryzujące/habilitujące, które w danej dyscyplinie posiadają:
1) kategorię naukową A+, A albo B+ albo
2) uprawnienie nadane w trybie określonym w art. 226a ust. 1 UPSWiN.
W Uniwersytecie Opolskim są to następujące dyscypliny:
- nauki teologiczne: A+
- językoznawstwo: A
- literaturoznawstwo: A
- nauki chemiczne: A
- nauki o polityce i administracji: A
- nauki o zdrowiu: A
- psychologia: A
- ekonomia i finanse: B+
- historia: B+
- informatyka: B+
- inżynieria środowiska, górnictwo i energetyka: B+
- nauki biologiczne: B+
- nauki fizyczne B+
- nauki medyczne: B+
- nauki prawne: B+
- pedagogika: B+
- sztuki plastyczne i konserwacja dzieł sztuki: B+
Uprawnienia te przysługiwać będą do dnia, w którym decyzja o przyznaniu kategorii w ramach kolejnej ewaluacji stanie się ostateczna. Jeżeli Uniwersytet Opolski nie będzie objęty kolejną ewaluacją w danej dyscyplinie, to utraci kategorię naukową w tej dyscyplinie (i tym samym uprawnienia do nadawania stopni) z końcem roku, w którym rozpoczęła się ta ewaluacja. Jeżeli zaś w wyniku kolejnej ewaluacji w danej dyscyplinie uzyska kategorię naukową B lub C, to również w tym samym terminie utraci uprawnienia do nadawania stopni w tej dyscyplinie (art. 269 ust. 2 UPSWiN).
Kompetencje w zakresie nadawania stopni naukowych w uczelni od 1 października 2019 r. należą do senatu uczelni, a w instytutach PAN, instytutach badawczych i instytutach międzynarodowych do rady naukowej (art. 178 ust. 1 UPSWiN). Statut uczeni może jednak wskazywać inny organ, któremu powierzone zostanie podejmowanie decyzji w tym przedmiocie (art. 178 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 28 ust. 4 UPSWiN).
Statut Uniwersytetu Opolskiego z dnia 9 maja 2019 r. wskazał, iż w Uniwersytecie Opolskim takim organem jest Rada Naukowa Uniwersytetu Opolskiego (§ 29 ust. 1).